ექვთიმემ პეტერბურგის
უნივერსიტეტი დაასრულა და 1887წელს საქართველოში დაბრუნდა.საქართველოსათვის უმძიმესი
რეაქციის წლები იყო. ცარიზმი ცდილობდა საქართველოში რუსიფიკატორული პოლიტიკის დამკვიდრებას. ქართული
კულტურის,ტრადიციისა და ზნის ძირფესვიანად ამოძირკვას.
ექვთიმემ გიმნაზიაში მუშაობის
დაწყებისთანავე მიიპყრო ყურადღება ერის მაშინდელ სულიერ მოძღვართა წრეში და სულ მალე,1888წელს,იგი
შეიყვანეს "წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების" გამგეობის წევრად.
აქვე უნდა აღინიშნოს,რომ ექვთიმე თბილისში ჩამოსვლისთანავე საქმიანად დაუკავშირდა ილია
ჭავჭავაძეს და მის ირგვლივ შემჭიდროებულ მოწინავე წრეს,რომელმაც დაუყონებლივ დააფასა
და უყოყმანოდ აღიარა მისი მეცნიერული და მოქალაქებრივი ღირსება.
ამასთან დაკავშირებით
უნდა გავიხსენოთ ახალგაზრდა ექვთიმე თაყაიშვილის პირვანდელი და ფხიზელი კრიტიკული შენიშვნები
მისგან დიდად პატივცემული ილია ჭავჭავაძისადმი,რომელიც ნამდვილად უხსნიათ ამ უკანასკნელის
"ქვათა ღაღადის" ზოგი ადგილი. მეცნიერული დასაბუთების უხერხული მცდარობისგან.
ექვთიმე იგონებს: "ქვათა ღაღადი" რომ გამოვიდა... დიდი კაცი იყო ილია,ძალიან ფრთხილი,არაფერს ისე არ იზამდა,თუ კომისიას არ შეყრიდა და წინასწარ არ გააცნობდა დაწერილს. მეც მიმიწვია იმ ("ქვათა ღაღადის" გამო შეყრილ კომიასიაში), ხიზანიშვილი იყო (მას სხვებზე უფრო მეტად ესმოდა), ცხვედაძე,პროკოფი (ვლადიმერ ) მიქელაძე... ჰოდა,წაგვიკითხა. თხრობა,იუმორი,როგორც საჭიროა ყველაფერი იყო,მაგრამ მე შევნიშნე,რომ ფაქტობრივი მხარე იყო სულ მთლად დამახინჯებული. ყველამ მოუწონა,მაგრამ მე ვკითხე : კნიაზ ილია,წაიკითხეთ ეგ სტატია თქვენა მეთქი?(პატკანოვის ის წერილი,რომელსაც ილია ამათრახებდა-გ.ლ.) არაო,-მითხრა,-მაგრამ მე კარგად ვიცნობ მაგის აზრს,ბაქრაძის სტატიით! მე ვუთხარი: ეგრე არ შეიძლება,მე მაქვს ეგ სტატია და მოგიტანთ-მეთქი. ძალიან კარგიო, მითხრა,მაგრამ ეწყინა კი ძალიან.მოვუტანე და გაასწორა,მაგრამ,მეო ქართველებისთვის ვწერ და არა მეცნიერებისთვისო, მითხრა მაინც."ქვათა ღაღადის" რუსული თარგმანი გააკეთა ალექსი-მესხიევმა(ნიკოლოზმა) და ილიამ შეასწორა. შესანიშნავი თარგმანია. რუსულად დაწერილს ჰგავდა..."
ექვთიმე იგონებს: "ქვათა ღაღადი" რომ გამოვიდა... დიდი კაცი იყო ილია,ძალიან ფრთხილი,არაფერს ისე არ იზამდა,თუ კომისიას არ შეყრიდა და წინასწარ არ გააცნობდა დაწერილს. მეც მიმიწვია იმ ("ქვათა ღაღადის" გამო შეყრილ კომიასიაში), ხიზანიშვილი იყო (მას სხვებზე უფრო მეტად ესმოდა), ცხვედაძე,პროკოფი (ვლადიმერ ) მიქელაძე... ჰოდა,წაგვიკითხა. თხრობა,იუმორი,როგორც საჭიროა ყველაფერი იყო,მაგრამ მე შევნიშნე,რომ ფაქტობრივი მხარე იყო სულ მთლად დამახინჯებული. ყველამ მოუწონა,მაგრამ მე ვკითხე : კნიაზ ილია,წაიკითხეთ ეგ სტატია თქვენა მეთქი?(პატკანოვის ის წერილი,რომელსაც ილია ამათრახებდა-გ.ლ.) არაო,-მითხრა,-მაგრამ მე კარგად ვიცნობ მაგის აზრს,ბაქრაძის სტატიით! მე ვუთხარი: ეგრე არ შეიძლება,მე მაქვს ეგ სტატია და მოგიტანთ-მეთქი. ძალიან კარგიო, მითხრა,მაგრამ ეწყინა კი ძალიან.მოვუტანე და გაასწორა,მაგრამ,მეო ქართველებისთვის ვწერ და არა მეცნიერებისთვისო, მითხრა მაინც."ქვათა ღაღადის" რუსული თარგმანი გააკეთა ალექსი-მესხიევმა(ნიკოლოზმა) და ილიამ შეასწორა. შესანიშნავი თარგმანია. რუსულად დაწერილს ჰგავდა..."
წყარო: გ.ლომთათიძე, "ექვთიმე თაყაიშვილი",გვ.
126.თბ., 2011წელი.
No comments:
Post a Comment